Mother's Day (Nute ni)

                                                Nute ni lo pian dan :
Anna Jarvis hi mothers day hmuchhuaktu a ni a, a lawina Kohhran The Methodist church MV Grafton ami pawh hi, “The Mother’s day Church” tiin a hming an vuah a a ni. A nu Anna Reeves Jarvisi’n  1850 ah “Mother’s work day clubs”  a din atangin a rilru ah mother’s day hi a intuh tan a. He club hian mirethei hnenah eitur te, damdawite a sem in, naupang TB vei te tan in luahturte a ngaihtuah sak  thin a ni. Civil war alo chuah khan he club hian nasa takin hma an la a, nuna tam tak an chhan him a ni . Chu mai chu nilo in Anna Reeves Jarves hian remna leh muanna a awm theih nan nasa takin hma a la nghe nghe ani. Tichuan a fanu Anna Jarvis hi 1850 ah alo piang a, a nu a thih hnu ah nasa takin mother’s day hman anih theih nan hma ala chhunzawm zel a, a nu thih atanga a kum 2 na 1907 a “Mother’s day” hmasaber cu Grafton a an hmang ta a, He ta tang hian America ram pum puia hman anih theih nan hma an la chho ta zel a, Kum 1914 May ni 8 khan khawvela ram ropui ber America chuan kum tin May thla chawlhkar hnihna Pathian ni zel hi “Nute Ni” atana hmang turin an puang ta a ni.

Nute Ni a lo pian chhuahnan a bul lo tan hmasa tu dang leh chu Julia Ward Howe-i a ni.  Mitdelte zirtirtu ropui tak chuan kum 53 a nih kum, kum 1872 khan a chenna Boston khawpuiah Nute Ni hmang turin mi a lo huaihawt tan a; chuta tang chuan miten nute pawimawhna chu an lo hlut thiam chho ta zel a. A mah hi hmeichia lar tak “Battle Hymns of the republic” tih poem ziaktu ani nghe nghe. He poem hian nasa takin Army te a cho phur a “As(Christ) died to make men holy, let us die to make free” tih te chu an au hla ani. Buina nasa tak te, turna nasa tak te a zo hnu chuan Julia Ward Howe chuan thil pahnih a ngaihtuah a :Hmeichia te tan leh khawvel remna atan. “Mothers’ peace day” chu June 2 a piang a lawm turin a buatsaih ta a.
            Nute Ni hmang tura bul tan a nih atanga kum engemaw zat a inher liam hnuah khawvel chuan Nute Ni an lo hmang tan ta a ni. Nute Ni hman hi Kristian ram atanga lo piang mah ni se, khawvela ram sawmnga chuangin an hmang a. Sakhua leh hnam thila inhal tak Muslim leh Budist sakhaw betute meuh pawhin Nute Ni hi an hmang a ni. Tichuan, khawvela Ni pawimawh (Important Days) tarlan tawhnaah chuan Nute Ni an telh ve zel thin a ni.
            Kum tin May chawlhkar hnihna Pathianni kher hi hmang turin America President 28-na, Indopui I-naa inremna thuthlung 14 duang chhuaktu, Presiden thawk tawh zinga Ph.D. thlenga lehkha zir sang ber ni hiala an sawi Woodrow Wilson-a’n a nemnghet ta a ni.

                      IN FATE TAN TAP RAWH U (Mother’s day pual)
                                                                             Bible text - (Luka 23:28)  -Lt. Malsawmdawngliana

Tu tan nge i tah ve? Nu pakhat chu a pawisa hmuh tur ah tute emaw vangin a hmu lo a rilru na a tap alo ni a. Pa pakhat chu hah taka a sualchhuah a in chu engemaw vangin a chhiaa aw rawl chhuah meuhin a tap rawi rawi a, kan u pakhat a in chu vanduaithlak taka a kan ral vek avangin rilru natakin a mittui a tla zawih zawih a..han ngaihtuah hian an mittui tlakna hi  awm hliah hliah hlawm hle mai. Mahse chu ai ngaihpawimawh tur leh vei tur tah na chhan tur Bible in min hrilh chu kan fate an ni. Heta Lal Isua tawngkam a tang hian kan fa te hi kan vei tur, kan ngaihven tur, kawng dikah kan hruai tur a ni tih kan hre thei awm e
Thufing 22:6 ah chuan, “Naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir ula a upat hnu pawhin a thlah lovang” tih kan hmu
A naupan laia Biakin kawngah I hruai fo a, thil tha I zirtir a i hruaina kha a kalna tur chu a ni dawn a. Zu hmun sa hmun leh hlimhlawp bawlna hmunah nang ber I kal fo a, thuthmun atanga inkhawm rawh u I tih ngawt khan thui a hruai dawn lo, I kal na kha an kalna tur emaw tiin an rawn zui vat dawn che, chuvangin I nun uluk rawh. Juda thufing chuan Pathian hian khawikipa awm a duh vangin NU a siam a ni a ti a, fanau te hi Lalpa laka kan rochan te an ni a, enkawl leh nunkawng dika hruai hi kan mawhphurhna ani. Beidwngloa bei tau tau turin min ti a ni. Nu te u Pathian aiawhtu in ni ania. Van thlen thlenga kan chhawm theih awm chhun kan fate tan theih tawp i chhuah ng u.
Thuhrilttu ropui DL Moody a chuan "nu zawng zawng hi ka nu ang ni se chu jail a  awm a ngailovang" alo ti hial a. Wiliam carey theological collge dintu pawhin"chhungkaw hlimna chahbi kawltu pawh nu a ni:" a ti a. Heng mi ropui te kam chhuak atang hian nu te din hmun leh hlutna chu kan hre thei maai aawm e.
Kan thurin leh innghahna bible in nu tha te fakna a sawi hi a dikin chhiar ava nuam em, thufingte 31:10-31 kan en chuan kan hmu thei a. A pasal fanau, chhungkaw tan rintlak leh innghaah gnaamna ani. Zing a tangin rim takin hna a thawk thin a, an chhungkaw khawsak daan tur bakah aan awmpuite thlengin a rel fel a, mi rethei leh chhuaanchhamte a ngaaihsaka, apasal tan pawh inchhuanna tham a ti a ni. Chung ang nupui fel chu lunghlu leh lungmantam engemw zat ai pawhin a hlu zawk.
Thomas Edison hi a naupan lai chuan naupang thiam theilo leh chut tak, an zirtirtu te pawn an beidawnpui hial  a ni thin a, nimahsela anu hmangaihna chuan theih tawp an chhuah pui a, chawhnu hun pum pein a zirpui thinna zarah khawvela, scientist ropui ber te zinga mi eng hmuchhuaktu alo ni thei ta
Bible ah vek hian NU ziritrna dikloh vanga tuartu kan hmu leh a(Mat 14). Herodi hian a fanu chu thilsual ti turin a zirtira, thihna thlen ta a ni.
Nu hmangaihna aia thuk hi leiah hian a awm thei angem? Engkim kan tan an huama, kan nat ai nat mai bakah thih thlengin an huam nia. Pathian hmangaihna ai a thuk hi a awm theilo a, chumi dawtah chuan Nu hmangaihna hi a ni mahna. Israel Lal ropui  ber Solomona hun lai pawh khan a lo lang a. Solomona hi Pathian atanga finna a thuam a nih vangin nawhchizuar pahnih te fa inchuh kha a relfel sak a nih kha. Solomona’n naupang tihhlum a tum chiah khan a nu dik tak hmangaihtu alo lang ta a nih kha ( I Lalte 3:16-28)
Kan nu te uar takin chawimawi ang u. Nu pumchhunga kan awmlai atang tawh a, vawiin thlenga min enkawltu, kan thatna tur leh mite kan phalo ang tih hlaua theitawp chhuahtu te an ni.

NU NIHNA :
1.       Tidamtu            2.Chhungkaw hlim leh hlimlohna a ni                   3.  Hnemtu/chhawktu
4. Enkawltu             5. Kaihruaitu     6. Zirtirtu          7. Venghimtu
A tawp berah Lal Isua tawngkam, Kan fate ngaihtuah ila, an tan tawngtai ila, mittui tla in I tawngtai ang u, kan fate hi Lalpa laka kan fanau ro chan, khawvela kan thil neih zinga van thlenga kan chhawm heih awmchhun ani si a.


Comments

Popular posts from this blog

Ringtu Nunnghet

Tumkau Ni (Palm sunday)

Pathian thil phut rorelna dik

Good friday sermon : Isua thusawi

Tuh rah seng

William Booth, Booth Tucker(Fakir Singh) leh Pu Kawlkhuma

Missionary sunday (mizo)

Khawvel zawng zawngah kal ula(outreach sermon)

A te ber pawh Lalpan a hmang duh(Least Coin sunday)